Doç. Dr. İlker Kiriş
Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı
Varisler, büyüklüklerine göre kılcal varisler (telenjiektazi), orta boy varisler (retiküler venler) ve büyük varisler olarak üçe ayrılır. Büyük varislerin çapları 2 milimetreden büyük, ciltten kabarık, kıvrıntılı ve belirgindirler.
Bu varisler, ağrı, kaşıntı ve kötü görüntüye ek olarak, tedavi edilmezlerse kanama, pıhtı oluşumu ve ilerleyen dönemlerde ayak bileği bölgesinde yara açılmasına da yol açabilirler. Bu tip varislerin tedavisinde kullanılan mikro cerrahi (mini flebektomi) yöntemi, cilt yüzeyinden kabarık ve kıvrıntılı duruma gelen büyük varislerin minik cilt kesileri yoluyla cerrahi olarak çıkarılmasıdır.
Mini flebektomi yönteminde, ciltten kabarık ve belirgin varisler en az miktarda iz kalacak şekilde cerrahi olarak çıkartılır ve estetik açıdan çok iyi sonuçlar elde edilir. Bu yazıda mikro cerrahi (mini flebektomi) yöntemi ile ilgili bilgiler bulabilirsiniz.
Tarihte ilk olarak Aulus Cornelius Celsus tarafından yüzyıllar önce tarif edilen ‘flebektomi’ operasyonu bilinen en eski varis tedavi yöntemidir. Eski dönemlerde uygulanan şeklinde, cilt kesikleri nispeten büyük olduğu ve operasyon bitiminde bu kesikleri kapatmak için dikiş atılması nedeniyle ciltte belirgin kalıcı izler kalmaktaydı. ‘Flebektomi’ operasyonu, 1966 yılında İsviçreli Dr. Robert Müller tarafından revize edilerek ‘mini flebektomi’ ya da ‘ambulatuar flebektomi’ adıyla anılmaya başlanmıştır.
Bu eski yöntem estetik açıdan sorun oluşturduğu için günümüzde daha farklı ve rafine bir cerrahi teknikle uygulanmaktadır. Sadece tedavi uygulanacak bölgenin uyuşturulması (lokal anestezi) ardından ciltte küçük kesikler açılır. Bu küçük kesiklerden varisler çıkartılarak dışarı alınır. Günümüzde uygulanan mini flebektomi yönteminde uygulanan cerrahi teknik ve kullanılan cerrahi aletler anlamında önemli gelişmeler sağlanmıştır. Böylece varislerin cerrahi olarak ortadan kaldırılması sonrasında ciltte neredeyse iz kalmamakta ve mükemmele yakın estetik sonuçlar elde edilmektedir.
Mini flebektomi işlemi sırasında cerrahi sahada steril şekilde ultrasonografi de bulundurulur. Ultrasonografi cihazı, minik kesiklerden ulaşılmasında zorluk yaşanan varislerin cilt altında tam olarak yerinin saptanmasını sağlar. Mini flebektomi tedavi yönteminin ultrasonografi eşliğinde yapılması varisli damarların eksiksiz çıkartılmasını mümkün kılar.
Tüm bu işlem ağrısızdır ve ortalama 1 saat kadar sürer. Operasyon bitiminde işlem uygulanan bacağa elastik bandaj uygulanır. Hasta hemen yürüyebilir ve biraz dinlendikten sonra taburcu edilebilir. Cerrahi uygulanan bölgeye 1-2 gün pansuman yapılması önerilir. Hasta birkaç gün içerisinde rutin günlük aktivitelerine ve işe geri dönebilir.
Günümüzde teknolojinin gelişmesiyle birlikte varis tedavisinde ameliyatsız yöntemler ön plandadır. Klasik varis ameliyatı ile aynı etkinliğe sahip olan ameliyatsız yöntemler (damar içi lazer, radyofrekans, yapıştırıcı yöntemi vb) çok daha iyi hasta konforu ve daha düşük komplikasyon oranı sağlar. Ameliyatsız yöntemler hem hastalar tarafından hem de ilgili sağlık çalışanları tarafından doğal olarak tercih edilmektedir. Ancak, nadiren de olsa bazı ileri derecede varis hastaları için sadece ameliyatsız varis tedavileri uygulanması yetersiz kalabilir.
Ameliyatsız varis tedavi yöntemleri arasında olan köpük skleroterapi tedavisi ciltten kabarık varisler için yaygın olarak uygulanmaktadır. Bunun yanında, ciltten kabarık varisler için köpük skleroterapi yöntemi uygulandığında bazı dezavantajlar söz konusudur. Büyük varislere köpük verildiğinde, ilaç kanla ve damar iç çeperi ile temas edince pıhtı oluşumuna neden olabilir. Bu durumda, köpük uygulanan bölgelerde ağrı ve ele gelen sertlik gözlenmektedir. İçinde pıhtı oluşan büyük varislerde bu pıhtının iğne ile boşaltılması gerekebilir. Ayrıca, büyük varislere köpük uygulaması sonrası bazı cilt tiplerinde koyu renk iz kalabilir. Mini flebektomi titizlikle uygulandığında ise varisli damarlar mükemmele yakın estetik sonuçlarla tamamen çıkartılabilmektedir. Bu nedenlerle, ciltten kabarık ve belirgin büyük varislerin tedavisinde mikro cerrahi (mini flebektomi) yöntemi, köpük skleroterapi yöntemine iyi bir alternatiftir.
Hepinize sağlıklı ve mutlu günler dilerim.