Şah "karotis" damarları, boynun sağ ve sol tarafında birer tane bulunan ve beyne oksijen içeriği yüksek temiz kan taşıyan atardamarlardır. Doğduğumuzda şah damarlarımızın iç çeperleri, vücudumuzdaki diğer atardamarlar gibi pürüzsüzdür. Yıllar içerisinde atardamarların iç çeperlerinde yağ, kolesterol ve kalsiyum (kireçlenme) birikir. Bu sürece "ateroskleroz" ya da halk arasında "damar sertliği" denir.

Boyun bölgesinde iki taraflı olarak yer alan; halk arasında şah damarı olarak isimlendirilmiş karotis arterlerin ileri derecede daralması ya da tıkanmasıyla şah damarı hastalığı oluşur. Karotis arterler atardamardır ve görevleri beyine oksijenden zengin temiz kan taşımaktır. Tıbbi açıdan karotis arter hastalığı olarak bilinen şah damarı tıkanıklığı, yıllar içerisinde şah damarlarının iç çeperlerinde yağ, kolestero, beyaz kan hücreleri ve kalsiyum (kireçlenme) birikmesi sonucu oluşur.

Halk arasında şah damarı olarak bilinen ‘karotis arterler’ boynun her iki tarafında yer alan atardamarlardır. Şah damarları, beyine oksijenden zengin temiz kan akımının sağlanmasından sorumludur. Beyine temiz kan taşıyan diğer damarlar boynun arka tarafında ensede bulunan ‘vertebral arter’ denilen daha küçük iki tane atardamardır.

Şah damarı tıkanıklığı, boynun her iki tarafında bulunan ve halk arasında şah damarı olarak bilinen karotis arterlerin ileri derecede daralması ya da tıkanması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Şah damarı tıkanıklığının önemli olmasının sebepleri arasında, bu damarların beyine oksijen açısından zengin kan götüren damarlar olması yatmaktadır.

Şah damar daralması veya tıkanıklığı olan hastaların, hastalık öyküsü detaylıca alındıktan sonra çeşitli tetkik işlemleri gerçekleştirilerek tanı konulur. Bu tetkikler, şah damarı ultrasonografisi ve şah damarı anjiyografisidir. Ultrasonografide, şah damarındaki kan akım hızı ve formu, ayrıca damardaki daralma derecesi görülür.

Şah damarında tıkanıklık veya darlık olan kişilerin, felç ve inme geçirme olasılıklarını en aza indirmek için birçok tedavi uygulanır. Bunlardan ilki doktor tarafından tavsiye edilen kan sulandırıcı, damar genişletici ilaçlardır. Ancak hastalık belli seviyelere ulaştıktan sonra, ilaç tedavisinin yetersiz kalabildiği söylenebilir.