Dolaşım sistemi rahatsızlıklarından birisi olan varisler, ortaya çıkış sebepleriyle farklılık gösterse de genel olarak yarattığı olumsuz etkiler benzerdir. Geçmişten günümüze kadarki süreçte gen aktarımı başta olmak üzere çeşitli sebeplerden ötürü yayılım gösteren varisler, genellikle “varis belirtileri” yada “varis semptomları” na yol açarlar. ‘İzmir varis tedavisi’ alanında hizmet veren Doç. Dr. İlker Kiriş, varislerin yarattığı estetik problemleri ortadan kaldıracak öneriler ve tedaviler sunmaktadır.

Varisin Yol Açtığı Yakınmalar ve Belirtiler Nelerdir?  

Varisler, kişiden kişiye oldukça değişkenlik gösteren yakınmalara yol açar. Bu yakınmalar hastaların yaşam kalitesini ve psikolojik durumunu belirgin şekilde olumsuz etkilemektedir.

Hastalar şu yakınmalarla doktora başvurur;

• Bacaklarda ağırlık ve yorgunluk hissi
• Ciltte kaşıntı
• Gece krampları
• Bacaklarda şişlik ve ağrı

Yakınmalar sabah saatlerinde en az düzeyde iken özellikle uzun süre ayakta durmakla ve akşama doğru artar. Bacakların yukarı kaldırılması ya da egzersiz ile azalır.

Varisler öncelikle ince kılcal damar varisleri şeklinde fark edilirler. Bu ince varisler genel olarak estetik açıdan rahatsızlık yaratır. Ayrıca, bulundukları bölgede yanma hissi ve ağrıya da yol açabilirler. Klasik anlamdaki ve 2 milimetreden daha kalın olan varisler ise ciltten kabarık, kıvrıntılı ve belirgindir.

Varisler genellikle toplardamar yetmezliğinin "venöz yetmezlik" bir sonucu olarak ortaya çıkar. Toplardamar yetmezliği, kanın normal akış yönü olan aşağıdan yukarıya ve yüzeyselden derine doğrultunun tersine doğru kanın geri kaçması "venöz reflü" durumudur. Toplardamar yetmezliğinde ilk başlarda sadece ince kılcal damar varisleri vardır. Bir sonraki aşamada klasik anlamda ciltten kabarık varisler görülür. Hastalık ilerledikçe zaman içerisinde bacakda ödem ve şişlik oluşur. İlgili bacak diğerine göre daha kalın hale gelir. Yıllar içerisinde bir sonraki aşamaya geçip dizaltında ayak bileğine yakın bölgede koyu renk değişikliği oluşur. Bu aşamada ciltte kalınlaşma, daha sonra incelme ve yara açılmasına yatkınlık olabilir. Son aşamada ise artık ayak bileği iç kısmında yara açılması söz konusu olabilir.

Varisler tedavi edilmediğinde ilerleyen dönemlerde bazı olumsuz durumlara da yol açabilir. Uzun yıllar boyunca var olan varislerin içinde pıhtı oluşabilir. Bu durumda o bölgede dokunmakla hassasiyet, ağrı, kızarıklık ve şişlik olabilir. Bu durumda acilen doktora başvurulması gerekmektedir. Ayrıca genellikle bir travmaya bağlı olarak ya da kendiliğinden varis kanaması olabilir. Bu durumda yüksek basınçlı ve bol miktarda kanama görülür. İlgili bölgeye bası uygulanması ve en yakın hastaneye başvurulması gerekir.

Varis Yakınmaları ve Belirtilerini Azaltmak İçin Neler Yapılabilir?

Varis yakınmaları ve belirtilerini azaltmak için birtakım yaşam tarzı değişikliği önerileri vardır. Bazı alışkanlıklarınızı değiştirebilirseniz varis belirtilerini yani şikayetlerini de azaltmanız mümkün olacaktır.

Bu öneriler;

• Düzenli egzersiz; haftanın 5-7 günü 20-30 dakika süreyle yürümeniz önerilir. Yürüyüş, yüzme ya da bisiklete binmek gibi baldır kaslarınızı çalıştıran egzersizler yakınmalarınızı azaltmaya yardımcı olur.
• Varis çorabı kullanmak yakınmalarınızı azaltır. Eğer bacak ağrısı, şişlik, dolgunluk hissi gibi yakınmalarınız varsa varis çorabı giydiğiniz günün sonunda daha iyi hissedersiniz.
• Uzun süre sabit ayakta durmaktan ya da oturmaktan kaçınınız. Masa başı bir işiniz varsa saat başı en az 2 dakika süreyle yürümek önerilir. Ayrıca, ayakta iken ayak parmak uçlarınızda yükselmek ve ardından topuklarınızı yere basmak şeklinde basit bir egzersizi 10 kez yapmak bacaklardaki toplardamarlarda kan akımını destekler.
• Bacaklarınızı kaldırmak; fırsat bulabilirseniz, gün içinde 2-3 kez, 10-15 dakika boyunca bacaklarınızı kalp düzeyi üzerine kaldırın. Bunu yapmak için sırtüstü düz yatın ve bacaklarınızın altına koyacağınız yastıklarla bacaklarınızı destekleyerek kalp düzeyinden 20-30 cm yükseltin.
• Yüksek topuklu ayakkabıları mümkün olduğunca seyrek kullanın. Yüksek topuklu ayakkabı giydiğinizde ayak ve baldır kaslarınız toplardamarlardaki kan akışına ideal pompa katkısında bulunamaz.
• Bacaklarınızı sıcaktan koruyun. Kışın hamam, sauna ya da kaplıca gibi ortamlarda bulunmak, yazın ise bacaklarınızı uzun süre güneş ışığı altında tutmak yakınmalarınızı arttırır. Banyo yaptığınızda, ayak bileklerinizden dizlerinize doğru soğuk su uygulamanız sizi rahat ettirir.
• Bol giysileri tercih edin. Sıkı kemerler ya da bacağın üst kısmını sıkacak şekilde dar pantolonlar kan akımını zorlaştırır.

Son olarak, varisi ameliyatsız bir şekilde çözüme kavuşturacağını iddia eden krem ve losyon şeklindeki bazı medikal ürünler, ancak doktorunuz uygun ve gerekli görürse kullanılabilir. Çünkü uygunsuz kullanımda cilde doğrudan zarar verebilen bu ürünler,  tedaviye destek olarak amaçlı olarak düşünülmelidir.  Varis belirtilerini azaltmak yada yok etmek için yapılan tüm bireysel girişimler elbetteki kısa süreli çözümler olacaktır. Varisi tamamen yok etmek ve yarattığı estetik dışı görünümlerden kurtulmak için kuşkusuz ki varis tedavisi yöntemlerini denemelisiniz.